Đau thắt lưng sau sinh: Nguyên nhân, ảnh hưởng và cách điều trị hiệu quả
- iCCARE MKT
- 22 thg 4
- 6 phút đọc
Sinh con là hành trình kỳ diệu nhưng cũng đầy thử thách đối với phụ nữ. Sau khi vượt qua cuộc vượt cạn, nhiều bà mẹ phải tiếp tục đối mặt với những cơn đau nhức âm ỉ kéo dài – trong đó đau thắt lưng sau sinh là một trong những triệu chứng phổ biến nhất. Cơn đau không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt thường ngày, mà còn khiến việc chăm sóc em bé trở nên khó khăn, gây mệt mỏi cả về thể chất lẫn tinh thần.
Vậy nguyên nhân gây đau thắt lưng sau sinh là gì? Tình trạng này kéo dài bao lâu? Có thể điều trị hiệu quả tại nhà hay cần gặp bác sĩ? Tất cả sẽ được Alo Xuong khop giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.
Đau thắt lưng sau sinh là gì?
Đau thắt lưng sau sinh là cảm giác nhức mỏi, tê hoặc đau nhói ở vùng dưới cùng của cột sống – từ ngang eo đến vùng xương cùng cụt. Cơn đau có thể xuất hiện ngay sau khi sinh hoặc vài tuần sau đó, kéo dài trong vài ngày đến vài tháng, thậm chí lâu hơn nếu không được điều trị đúng cách.
Theo thống kê, có đến 50–70% phụ nữ trải qua tình trạng đau lưng sau sinh, trong đó phần lớn là đau thắt lưng do cột sống và cơ vùng chậu chưa kịp phục hồi sau quá trình mang thai và sinh nở.
Nguyên nhân gây đau thắt lưng sau sinh
1. Thay đổi tư thế và cấu trúc cột sống trong thai kỳ
Khi bụng bầu lớn dần, trọng tâm cơ thể thay đổi, khiến cột sống lưng phải ưỡn ra phía trước để cân bằng trọng lượng. Sự thay đổi này kéo dài trong nhiều tháng sẽ gây lệch trục cột sống, làm căng cơ lưng và tăng áp lực lên đĩa đệm, dẫn đến đau nhức vùng thắt lưng sau sinh.
2. Tăng cân và áp lực lên cột sống
Phụ nữ mang thai thường tăng từ 10–15 kg, trọng lượng này phần lớn dồn xuống vùng thắt lưng và hông. Sau sinh, nếu chưa giảm cân hoặc vận động sai cách, trọng lượng dư thừa tiếp tục gây áp lực lên cột sống, dẫn đến cơn đau kéo dài.
3. Thay đổi nội tiết tố
Trong quá trình mang thai, hormone relaxin được tiết ra để giúp các khớp xương – đặc biệt là vùng chậu – giãn nở chuẩn bị cho cuộc sinh. Tuy nhiên, hormone này cũng khiến dây chằng ở lưng và cột sống bị lỏng lẻo, giảm khả năng nâng đỡ và làm lưng dễ bị tổn thương.
>>> Xem thêm: Đau háng sau sinh: nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
4. Vận động sai tư thế khi chăm con
Cúi người bế con không đúng cách
Ngồi cho con bú quá lâu không đổi tư thế
Không có thời gian nghỉ ngơi, xoay trở liên tục trong đêm
Những tư thế lặp đi lặp lại sai lệch sau sinh là nguyên nhân khiến các nhóm cơ thắt lưng bị co rút, mỏi và viêm nhẹ, gây nên các cơn đau nhức kéo dài.
5. Thiếu hụt canxi và vitamin D
Sau sinh, đặc biệt khi cho con bú, cơ thể người mẹ cần một lượng lớn canxi để tiết sữa. Nếu chế độ ăn không bổ sung đầy đủ, canxi sẽ bị rút từ xương, khiến xương yếu và dễ đau nhức – đặc biệt là tại vùng lưng, cổ và khớp gối.
Biểu hiện của đau thắt lưng sau sinh
Đau âm ỉ vùng lưng dưới, tăng lên khi cúi, đứng lâu hoặc xoay người
Có cảm giác tê, rát hoặc buốt từ thắt lưng lan xuống mông
Căng cứng cơ lưng vào buổi sáng hoặc sau khi ngủ dậy
Khó khăn khi thay đổi tư thế đột ngột: từ ngồi sang đứng, nằm sang ngồi…
Một số trường hợp đau lan xuống chân, nghi ngờ chèn ép rễ thần kinh tọa
Đau thắt lưng sau sinh có nguy hiểm không?
Thông thường, đau thắt lưng sau sinh không gây nguy hiểm nếu được chẩn đoán và xử lý kịp thời. Tuy nhiên, nếu để kéo dài, nó có thể gây:
Mất ngủ, mệt mỏi, lo âu hoặc trầm cảm
Hạn chế vận động, ảnh hưởng đến việc chăm sóc con
Biến chứng thành thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống sớm
Lệch khung chậu, biến dạng tư thế
Vì vậy, phụ nữ sau sinh không nên xem nhẹ cơn đau lưng và cần theo dõi sát sao tình trạng của mình để can thiệp đúng lúc.
Cách điều trị đau thắt lưng sau sinh an toàn và hiệu quả
1. Nghỉ ngơi đúng cách và điều chỉnh tư thế sinh hoạt
Tránh đứng quá lâu hoặc ngồi sai tư thế khi cho con bú
Sử dụng ghế có tựa lưng, kê gối sau lưng và dưới đùi khi ngồi
Khi bế con, nên gập gối thay vì cúi gập lưng
Nằm nghiêng, kê gối giữa hai đầu gối để giữ thẳng cột sống
2. Tập luyện nhẹ nhàng – phục hồi chức năng
Tập luyện sau sinh giúp tăng cường sức mạnh nhóm cơ lưng, bụng và sàn chậu, đồng thời hỗ trợ điều chỉnh lại tư thế đúng. Nên bắt đầu với:
Bài tập Kegel (co cơ sàn chậu)
Plank nhẹ hoặc nâng hông (bridge)
Tư thế yoga: child’s pose, cat-cow, pelvic tilt
Lưu ý: Không tập luyện gắng sức, tránh nâng tạ hoặc các động tác gập – xoay mạnh vùng lưng trong 3–6 tháng đầu sau sinh.
3. Chườm nóng – xoa bóp thư giãn
Chườm ấm lên vùng thắt lưng 2–3 lần mỗi ngày giúp tăng tuần hoàn máu, giảm căng cơ.
Kết hợp xoa bóp nhẹ bằng dầu nóng, tinh dầu gừng hoặc quế.
Có thể sử dụng ghế massage hoặc đệm nhiệt nếu tiện dụng.
4. Chiropractic – Trị liệu thần kinh cột sống
Đây là phương pháp điều trị đau lưng không dùng thuốc, đặc biệt hiệu quả cho các trường hợp lệch khớp chậu, lệch trục cột sống hoặc đau do sai tư thế.
Chiropractic sử dụng các thao tác nắn chỉnh chính xác nhằm:
Cân bằng trục cột sống – khung chậu
Giảm áp lực lên các dây thần kinh vùng thắt lưng
Kích hoạt khả năng tự hồi phục của cơ thể
5. Hỗ trợ bằng đai lưng sau sinh
Một số sản phẩm đai đỡ cột sống giúp nâng đỡ vùng thắt lưng, đặc biệt hữu ích khi mẹ cần bế con nhiều hoặc phải vận động thường xuyên.
Tuy nhiên, chỉ nên sử dụng đai trong thời gian ngắn, không lạm dụng để tránh làm yếu cơ cốt lõi vùng bụng và lưng.
6. Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ
Tăng cường canxi, vitamin D, omega-3, magie từ thực phẩm như cá hồi, hải sản, sữa, trứng, đậu…
Uống nhiều nước và duy trì cân nặng hợp lý
Có thể dùng thực phẩm chức năng theo chỉ định của bác sĩ
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Đau kéo dài hơn 3 tháng sau sinh, không cải thiện với nghỉ ngơi hoặc tập luyện
Có dấu hiệu tê bì lan xuống chân, yếu cơ hoặc tiểu tiện không kiểm soát
Đau nhiều về đêm, sốt kèm theo hoặc có dấu hiệu viêm nhiễm
Lúc này, người bệnh nên đến khám chuyên khoa cơ – xương – khớp hoặc chỉnh hình để xác định nguyên nhân chính xác và có phương pháp điều trị chuyên sâu hơn.
Đau thắt lưng sau sinh là một tình trạng phổ biến và dễ gặp nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát và cải thiện nếu được chăm sóc đúng cách. Phụ nữ sau sinh không nên coi nhẹ những cơn đau vùng lưng mà cần chú ý đến tư thế sinh hoạt, luyện tập phục hồi và dinh dưỡng. Kết hợp với các phương pháp hỗ trợ như vật lý trị liệu, trị liệu thần kinh cột sống (Chiropractic) sẽ giúp quá trình hồi phục diễn ra nhanh chóng, giúp mẹ khỏe mạnh hơn để tận hưởng trọn vẹn hành trình làm mẹ
>>> Tham khảo thêm: Đau xương chậu sau sinh: nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Comments